Informacja o wynikach kontroli efektywności prowadzenia gospodarki leśnej przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe

W latach 1994-1996 zwiększyło się tempo zalesień nieużytków, poprawił się stan zdrowotny lasów. Ich funkcja ekologiczna wzmocniona została m. in. przez utworzenie dziesięciu Leśnych Kompleksów Promocyjnych, w gospodarce których uwzględniono środowiskowe znaczenie lasów. O 109,5 tys. ha zwiększyła się powierzchnia lasów ochronnych. Wielkość pozyskania drewna utrzymywano na poziomie niższym o ok. 40 proc. od wielkości przyrostu grubizny drzew na pniu. W Lasach Państwowych nie prowadzono ewidencji wartościowej drzewostanów i gruntów, chociaż ustawa o lasach nakłada taki obowiązek. Do końca 1996 r. opracowano lub uzupełniono plany urządzenia lasu dla 302 spośród 438 nadleśnictw. Spośród skontrolowanych przez NIK 63 nadleśnictw tylko 46 posiadało takie plany, z tego zatwierdzone przez ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa miało 37 nadleśnictw - wynika z kontroli NIK, oceniającej efektywność gospodarowania w jednostkach organizacyjnych LP w latach 1994-1996. Jednostki te nie stosowały ustawy o zamówieniach publicznych na dostawy, usługi i roboty budowlane. W badanym okresie kwota nie ściągniętych należności m. in. z tytułu sprzedaży produktów, robót i usług wzrosła do 13,9 proc. dochodów ogółem LP. Roczne plany finansowo-gospodarcze jednostek organizacyjnych LP opracowywano z prawie półrocznym opóźnieniem, w rezultacie obowiązywały dopiero w drugiej połowie danego roku. Wysoki wzrost dochodów w latach 1994-1995 wystąpił w 62 na 63 skontrolowane nadleśnictwa. Decyzja dyrektora generalnego LP o budowie i finansowaniu z Funduszu Leśnego Osiedla ?Eko-Sękocin? stanowiła naruszenie ustawy o lasach. Fundusz ten może być bowiem przeznaczony m.in. na wyrównywanie niedoboru środków finansowych nadleśnictwom posiadającym niekorzystne warunki przyrodnicze i ekonomiczne. Środki z funduszu można także wykorzystać na wspólne przedsięwzięcia jednostek organizacyjnych LP, w szczególności w zakresie hodowli i ochrony lasu, natomiast nie na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych pracowników LP. Budowa osiedla nie jest wspólnym przedsięwzięciem jednostek organizacyjnych LP i nie jest niezbędna do prowadzenia gospodarki leśnej. Realizowana jest wyłącznie dla potrzeb pracowników Dyrekcji Generalnej i Regionalnej Dyrekcji LP w Warszawie, którym mieszkania bezpłatne nie przysługują. Dyrekcja Generalna LP nie miała tytułu prawnego do prowadzenia inwestycji. Osiedle ?Eko-Sękocin? zostało zlokalizowane i wybudowane w strefie lasów ochronnych i obszaru chronionego krajobrazu. Jest to niezgodne z planem urządzenia lasu Nadleśnictwa Chojnów i miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Wobec braku właściwego nadzoru nad budową osiedla dopuszczono m.in. do budowy na tym terenie wolnostojącego domu jednorodzinnego ze środków wykonawcy osiedla. Do końca grudnia 1997 r. na budowę ?Eko-Sękocina? wydatkowano 9.308,8 tys. zł (bez uwzględnienia wartości gruntu zajętego pod osiedle), przy pierwotnie planowanych 7.501 tys. zł. Z ustaleń kontroli wynika, iż minister ochrony środowiska nie wydał w porozumieniu z ministrami: zdrowia oraz rolnictwa rozporządzenia określającego sposób i warunki stosowania środków ochrony roślin w leśnym użytkowaniu gruntów. Dyrektor generalny LP nie wykonał wniosku pokontrolnego NIK, dotyczącego spowodowania zniszczenia przeterminowanych środków ochrony roślin. W kwietniu 1996 r. magazynach nadleśnictw zalegało 106.276 kg takich środków, w tym 54 749 kg o wysokiej szkodliwości dla środowiska. Dyrektor generalny LP dysponując środkami Funduszu Leśnego dopuścił lokowanie przez Dyrekcję Generalną LP środków tego funduszu na terminowych bankowych kontach pieniężnych, a jednocześnie jednostki organizacyjne LP zaciągały kredyty komercyjne o wyższej stopie oprocentowania niż w/w lokaty. W latach 1994-1996 z Funduszu Stabilizacji, Funduszu Leśnego oraz środków obrotowych udzielono pracownikom LP nieoprocentowanych pożyczek w wysokości 7.000 tys. zł. Poza ustalonym przez ministra ochrony środowiska kosztem utrzymania Dyrekcji Generalnej LP wydatkowano z Funduszu Leśnego środki na wydawnictwa leśne i usługi filmowe, współpracę z zagranicą, narady, konferencje, nagrody, konkursy itp. Wydatki te stanowiły ok. 8-9 proc. wydatków Funduszu w latach 1995-1996. Zdaniem Izby niezbędne jest m. in. jak najszybsze opracowanie planów urządzenia lasów dla nadleśnictw, które ich nie mają, zapewnienie skutecznego nadzoru nad dzialnością ekonomiczną i finansową LP oraz wyeliminowanie nieprawidłowości związanych z wykorzystywaniem środków Funduszu Leśnego. Konieczne jest także zwiększenie skuteczności przedsięwzięć mających na celu wyegzekwowanie zaległych należności L P.