Skład i tryb pracy Kolegium
Prezes NIK, wiceprezesi, dyrektor generalny oraz 14 członków tworzą Kolegium NIK.
7 przedstawicieli nauk prawnych lub ekonomicznych oraz 7 dyrektorów kontrolnych jednostek organizacyjnych lub radców Prezesa NIK powołuje na członków Marszałek Sejmu na wniosek Prezesa NIK po zasięgnięciu opinii właściwej komisji sejmowej. Kadencja członka Kolegium trwa 3 lata.
Rys. 1. Schemat składu Kolegium NIK
Opis grafiki
W skład Kolegium NIK wchodzą:
- Prezes NIK (przewodniczący),
- wiceprezesi, dyrektor generalny,
- 7 przedstawicieli nauk prawnych lub ekonomicznych
- 7 dyrektorów kontrolnych jednostek organizacyjnych lub radców Prezesa NIK
Osoby wchodzące w skład Kolegium są w sprawowaniu swych funkcji niezawisłe i mogą zgłaszać zdanie odrębne w sprawie podejmowanych uchwał. Gwarancją niezawisłości członków, szczególnie tych powoływanych z ramienia NIK jest tajne głosowanie uchwał jak również fakt, że rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem mianowanym będącym członkiem Kolegium wymaga zgody Kolegium.
Prezes NIK może zapraszać na posiedzenia Kolegium osoby nie wchodzącym w jego skład.
Kolegium NIK obraduje na posiedzeniach zwoływanych przez Prezesa NIK z jego własnej inicjatywy lub na wniosek co najmniej 1/3 członków Kolegium. Posiedzeniom przewodniczy Prezes NIK lub wyznaczony przez niego wiceprezes. W 2015 roku odbyło się 16 posiedzeń Kolegium, w tym jedno seminaryjne. Posiedzenia seminaryjne są miejscem debaty nad istotnymi zagadnieniami funkcjonowania państwa oraz roli NIK w budowaniu państwa prawa. Biorą w nich udział przedstawiciele Sejmu, Senatu, administracji publicznej oraz naukowcy.
Kompetencje Kolegium
Kolegium NIK posiada szerokie kompetencje. To właśnie ten organ uchwala roczne plany pracy Izby, projekt jej statutu, jak również budżetu. Każdego roku Kolegium zatwierdza dokumenty, które Izba ma obowiązek przedłożyć Sejmowi z mocy prawa, tj. Analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej oraz Sprawozdanie z działalności NIK za poprzedni rok. Ponadto Kolegium uchwala opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów, wnioski w sprawie rozpatrzenia przez Sejm określonych problemów związanych z działalnością organów publicznych. Uchwały Kolegium wymagają także wystąpienia zawierające zarzuty dotyczące działalności członków Rady Ministrów, osób kierujących urzędami centralnymi, Prezesa NBP oraz osób kierującymi instytucjami, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o NIK.
Kolegium może również opiniować wniesione przez Prezesa NIK programy kontroli i informacje o wynikach szczególnie ważnych kontroli. Opiniowaniu podlega także każda inna sprawa wniesiona przez Prezesa NIK albo przedstawiona przez co najmniej 1/3 członków Kolegium. Kolegium rozpatruje także zastrzeżenia do wystąpień pokontrolnych, o których mowa w art. 54 ust. 3 ustawy o NIK.
Rys. 2. Kompetencje Kolegium Najwyższej Izby Kontroli
Opis grafiki
Kolegium NIK:
-
Zatwierdza
- Analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej
- Sprawozdanie z działalności Izby w poprzednim roku
-
Uchwala
- Opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów
- Wnioski w sprawie rozpatrzenia przez Sejm określonych problemów związanych z działalnością organów wykonujących zadania publiczne
- Wystąpienia z wynikającymi z kontroli zarzutami dotyczącymi działalności osób wchodzących w skład Rady Ministrów, kierujących urzędami centralnymi i Prezesa NBP[1]
- Projekt statutu
- Projekt budżetu
- Okresowe plany pracy
-
Opiniuje
- Wniesione przez Prezesa NIK programy kontroli i informacje o wynikach szczególnie ważnych kontroli
- Inne sprawy wniesione przez Prezesa NIK albo przedstawione przez co najmniej 1/3 członków Kolegium
-
Rozpatruje
- Zastrzeżenia do wystąpień pokontrolnych, o których mowa w art. 54 ust. 3[2]ustawy o NIK
[1] A także osób kierujących instytucjami, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o NIK.
[2] Art. 54 ust. 3 ustawy o NIK wchodzi w życie z dniem 1 czerwca 2012 r.
Do zadań Kolegium NIK należy także rozpatrywanie zastrzeżeń do ocen, uwag i wniosków zawartych w wystąpieniach pokontrolnych przekazywanych przez Prezesa NIK lub wiceprezesów. W 2015 roku Kolegium rozpatrzyło zastrzeżenia do 75 wystąpień pokontrolnych.