Pomoc społeczna w Polsce [panel ekspertów]

Rzeszowski panel ekspertów zorganizowany został w związku z przygotowywaną przez NIK kontrolą. Już wkrótce wezmą w niej udział Delegatury w Opolu, Olsztynie, Łodzi i Rzeszowie. Kontrolerzy sprawdzą, na ile skutecznie ośrodki pomocy społecznej identyfikują i monitorują tzw. sytuację społeczną. Chodzi o to, czy stosowane przez nie metody pozwalają na odnajdywanie osób wymagających wsparcia, a mających problem z ujawnieniem swoich potrzeb. Czy pracownicy socjalni docierają do takich ludzi z pomocą?

W toku dyskusji omówiono m.in.:

• działania podejmowane przez ośrodki pomocy społecznej w celu rozpoznania sytuacji społecznej
• wykorzystywane przez pracowników socjalnych metody identyfikowania osób wymagających wsparcia
• problemy dotyczące strategii rozwiązywania problemów społecznych na terenie objętym opieką ośrodka
• jakość współpracy ośrodków pomocy społecznej z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, kościołami oraz osobami fizycznymi i prawnymi, które mają wiedzę o osobach wymagających wsparcia
• dobre praktyki przy identyfikowaniu i wspieraniu osób potrzebujących pomocy, a mających   trudności z ujawnieniem swoich potrzeb.  

Wśród sygnalizowanych przez ekspertów problemów pomocy społecznej znalazł się brak systemu monitorowania i diagnozowania poszczególnych problemów środowiska lokalnego. Inny problem to brak przepływu informacji. Poszczególne instytucje, które mają wiedzę o osobach potrzebujących pomocy lub tych, które tą pomocą są już objęte, nie potrafią się skutecznie komunikować. Podniesiono także kwestię tzw. „wypalenia zawodowego” pracowników socjalnych. Część z nich od dawna nie uczestniczy w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe.  

Pomoc społeczna jest ważnym elementem polityki socjalnej państwa. Jej zadanie polega na zaspokajaniu niezbędnych potrzeb tych obywateli, którzy nie są w stanie samodzielnie zapewnić sobie lub swojej rodzinie godnych warunków życia. Zadanie to realizowane jest przez ośrodki pomocy społecznej. Czy dobrze wykonują swoją misję? To właśnie ma sprawdzić kontrola NIK. Eksperci sygnalizują, że niestety nasz system dopuszcza przypadki, gdy pomoc przyznawana jest bez racjonalnego uzasadnienia i trafia do osób, które tego nie potrzebują - a jednocześnie pomija tych ludzi, którzy naprawdę wymagają wsparcia, choć nie potrafią o tym mówić.