NIK o bezpieczeństwie energetycznym

Unia Europejska wydała szereg dyrektyw dotyczących różnych zagadnień związanych z gospodarką energetyczną. Do najważniejszych dyrektyw dotyczących gazu ziemnego należy dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego. Uzupełnieniem tej dyrektywy jest rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego.

Przepisy te regulują m.in. obowiązek ustanowienia niezależnego operatora systemu przesyłowego oraz dostępu stron trzecich do sieci przesyłowej. Mają także na celu rozwijanie transgranicznych połączeń wzajemnych.

O tym jak duże znaczenie mają te zagadnienia Polska mogła się przekonać się w latach 2006 i 2009-2010, gdy wystąpiła potrzeba uzgodnienia umów na dostawy gazu ziemnego do Polski. Wyniki kontroli zakończonej w 2012 r. wykazały, że monopolista w dostawach może wykorzystać zarówno brak w Polsce alternatywnej infrastruktury dla dywersyfikacji kierunków dostaw, jak i kontrolę nad sieciami przesyłowymi do dyktowania cen gazu.

Brak alternatywnych możliwości sprowadzenia gazu do Polski skłaniał stronę polską do akceptacji żądań dominującego dostawcy i związanych z nim spółek. Prowadziło to również do omijania drażliwych dla Gazpromu zagadnień. I tak np. w negocjacjach nie poruszono kwestii wyznaczenia niezależnego operatora systemu przesyłowego na polskim odcinku gazociągu jamalskiego, mimo że funkcjonujące wówczas rozwiązanie było sprzeczne z obowiązującym prawem.

Dopiero zdecydowana reakcja Komisji Europejskiej i włączenie się jej przedstawicieli w już zakończone w zasadzie negocjacje spowodowała, że kwestia ta została omówiona i rozwiązana zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami. W efekcie ustalono, że funkcję operatora na polskim odcinku gazociągu tranzytowego Jamał - Europa pełnić będzie jednoosobowa spółka Skarbu Państwa - Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System SA.

Spółka Gaz-System, po przejęciu w 2011 r. funkcji operatora, umożliwiła dostęp stron trzecich do wolnych zdolności przesyłowych gazociągu jamalskiego, co m.in. spowodowało uruchomienie tzw. wirtualnego rewersu, czyli dostaw gazu tym gazociągiem od dostawców zachodnioeuropejskich. W tym czasie poprzez nowe inwestycje zwiększono możliwości przesyłu gazu z Niemiec i Czech o 1 mld m³ gazu rocznie. W sumie techniczne możliwości transportu gazu ziemnego do Polski z nowych kierunków, alternatywnych wobec kierunku wschodniego, zwiększyły się w 2011 r. o ok. 3,3 mld m³ gazu rocznie, czyli o 30% realizowanego importu gazu do Polski. 

- Wnioski z niemal wszystkich kontroli NIK mówią, że Polska powinna konsekwentnie, także przy pomocy partnerów z UE, dywersyfikować źródła i kierunki importu gazu, zapewniając dzięki temu obywatelom bezpieczeństwo energetyczne - podkreślił Kwiatkowski.

Prezes NIK omówił także inne strategiczne obszary bezpieczeństwa energetycznego: elektroenergetyki, energii jądrowej oraz energii pozyskiwanej ze źródeł odnawialnych. Kwiatkowski przedstawił również przyszłoroczne plany NIK. Już wkrótce - na początku stycznia - Izba ogłosi raport o gazie łupkowym w Polsce, a w kolejnych miesiącach  skontroluje  inwestycje związane z budową terminalu LNG, zajmie się zbadaniem mocy wytwórczych w elektroenergetyce konwencjonalnej oraz sprawdzi bezpieczeństwo gazowych sieci przesyłowych.

Informacje o artykule

Data utworzenia:
16 grudnia 2013 16:15
Data publikacji:
16 grudnia 2013 16:15
Wprowadził/a:
Andrzej Gaładyk
Data ostatniej zmiany:
17 grudnia 2013 11:24
Ostatnio zmieniał/a:
Marta Połczyńska
NIK o bezpieczeństwie energetycznym

Przeczytaj treść ponownie