Centralizacja podatku VAT w JST - Problemy organizacyjne, finansowe i kadrowe

Jednostki samorządu terytorialnego (JST) przeprowadziły centralizację rozliczeń podatku VAT, popełniły przy tym jednak wiele błędów. Przyczyną były skomplikowane i niejednoznaczne przepisy oraz niejednolite orzecznictwo. O złożoności zagadnień świadczy liczba 369 wniosków o wydanie indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego złożonych przez skontrolowane samorządy. Część spornych kwestii nadal czeka na ostateczne rozstrzygnięcie przed sądami administracyjnymi lub Trybunałem Sprawiedliwości UE. Ze względu na wagę zagadnienia, NIK podjęła kontrolę w siedmiu urzędach miast oraz w siedmiu starostwach powiatowych. Objęto nią lata 2016–2019. Celem było dokonanie oceny, czy samorządy prawidłowo realizują zadania związane z centralizacją rozliczeń w VAT. Badanie przeprowadzono w trzech płaszczyznach: przygotowanie i wdrożenie zadań związanych z centralizacją rozliczeń w VAT, wypełnianie obowiązków podatników VAT przez samorządy oraz podejmowanie działań przez JST służących realizacji uprawnień podatnika VAT.

ABSTRACT

Centralisation of VAT in Local Self-Government Units – Organisational, Financial and Personnel Problems

Local self-government units (Polish: jednostki samorządu terytorialnego, JST) have introduced the centralisation of VAT settlements, they have, however, made numerous mistakes in the process. These are due to complicated and unambiguous regulations, and the varying judicature in the area. The difficulty of the issue is illustrated with as many as 369 applications for individual interpretations of the tax law regulations that have been submitted by the audited self-governments. Some disputable cases have been still waiting for final decisions in administrative courts, or in the Court of Justice of the European Union. Considering the significance of the issue, NIK has undertaken and audit at seven city offices and at seven local authorities offices (Polish: starostwa powiatowe). The audit covered the years 2016–2019, and it was aimed at evaluating whether self-governments perform their tasks related to VAT settlements centralisation in an appropriate manner. The audit comprised three aspects: preparations for and implementation of the tasks related to VAT settlements centralisation, compliance with VAT payers obligations by self-governments, and performance of measures aimed to satisfy the rights of VAT payers by JST.

Key words: VAT settlements centralisation, VAT, local self-government unit, standard audit file, pre-ratio/ratio