Przeciwdziałanie depopulacji Opolszczyzny - wdrażanie programów samorządowych

Obserwowane od ponad ćwierćwiecza trendy wskazują na trudną sytuację ludnościową Polski. W najbliższej perspektywie nie można się spodziewać znaczących zmian gwarantujących stabilny rozwój demograficzny. Niski poziom dzietności będzie miał negatywny wpływ na przyszłą liczbę urodzeń ze względu na zdecydowanie mniejszą w przyszłości liczbę kobiet w wieku rozrodczym. Zjawisko to dodatkowo jest potęgowane wysoką skalą emigracji Polaków za granicę. Proces depopulacji jest szczególnie widoczny w województwie opolskim, z uwagi na skalę występujących tam negatywnych trendów oraz specyfikę regionu. Problemy związane z demografią, obserwowane tam od lat, stają się coraz bardziej istotne także w innych częściach kraju. Zagadnienia dotyczące ludności Opolszczyzny, związane z jej wejściem w fazę pogłę­biającej się depresji demograficznej, wymusiły podjęcie działań zapobiegających i przeciwdziałających procesom depopulacji. Istotne w tym kontekście stają się możliwości efektywnego wykorzystania instrumentów polityki społecznej i gospodarczej. Dostrzegając zagrożenia demograficzne jednostki samorządu terytorialnego województwa opolskiego podejmowały więc działania mające na celu ograniczenie ich zakresu i skali. Najwyższa Izba Kontroli mając na uwadze skalę i negatywne skutki wyludniania się regionu postanowiła objąć kontrolą te działania. Sprawdzono Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, Urząd Miasta Opola oraz Urząd Miejski w Nysie. Uzyskane w trakcie badania ustalenia wskazują na ograniczoną skuteczność podejmowanych inicjatyw.

ABSTRACT

Prevention of Depopulation in the Region of Opole – Implementation of Self-Governmental Programmes

The trends observed for over twenty-five years have been indicating a difficult population situation in Poland. In the short-term perspective, we should not expect significant changes that would guarantee a stable demographic development. The low birth-rate will have a negative impact on the future number of births, due to a significantly lower number of women of child-bearing age that is estimated for the future. In addition, the high emigration level has an adverse effect on the situation. Depopulation is especially visible in the Opole Region (Polish: województwo opolskie), due to the scale of negative trends in the region and its specificity. The problems related to depopulation, which have been observed there for years, are becoming more and more important in the other parts of Poland, too. The issues related to the population of the Opole Region, with its deepening demographical depression, have forced the authorities to introduce measures to prevent and counteract depopulation processes. At this point, effective use of social and economic policy measures become especially significant. Cognizant of demographic threats, local self-government units of the Opole Region took measures aimed to reduce their extent and scale. The Supreme Audit Office, considering the scale and negative effects of the region’s depopulation, has conducted an audit in the area. It covered the Marshal’s Office of the Opole Region, the City Office of Opole, and the City Office of Nysa. The results of the audit have revealed that the effectiveness of the initiatives undertaken so far had been rather limited.      

Key words: depopulation, depopulation prevention, population problems, local self-government units, demographic policy